Rũathia

  Rũathia nĩ gĩtĩna kĩa nja biũ kĩa marũngo mathatũ marĩa mombĩte ngothi, igũrũ wa rũrũa na rũambũ. Gĩtĩna kĩa rũathia nĩ kĩheanaga mũgĩki kũrĩ ndwari na ciũmbe mingini cia ũgwati. O ho nĩ ũramataga mũigana wa maĩ marĩa marekereirio kuuma mwĩrĩ magĩthiĩ rĩera-inĩ

Rũathia nĩ gacunjĩ ka gacũmbĩrĩ ka ngothi

Mbica ya mũtaratara wa gĩcunjĩ kĩa gĩthũri kĩa mwĩrĩ, na gĩthũrũkanio kĩa mwĩrĩ kĩiyũrĩtwo marangi

gĩthaka kĩa mũrurumo wa mũrururu (stratum corneum)

Mũhiano wa confocal wa stratum corneum

Ĩkoragwo na mĩthemba 10 nginya 30 ya macini cia macini cia maundu ma maundu ma macini ma maundu maingĩ, na macini cia ciongo (anucleated corneocytes) (kĩromo gĩa mũthia gĩa kũgarũra macini cia keratinocyte), na ciongo na ithingi cia macini nĩ irĩ na mĩthemba mĩingĩ. Corneocytes irĩ na protein envelope (protein cia envelope cia koroni) rungu rwa plasma membrane, ciiyũrĩtwo na protein cia keratin iria ciigĩte maĩ, ciikaranĩtio hamwe na njĩra ya corneodesmosomes na ciikaranirio na thiomi cia extracellular nĩ thiomi cia lipids. Ũingĩ wa mĩhang'o ya gĩthũri kĩa mwĩrĩ ũkoragwo gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ.

Mũrango wa gũcũnga (stratum lucidum, tu na moko na ithingi)

Mũiyũro ũyũ mũnyinyi ũkoragwo o mwena wa moko na wa ithũri. Gĩthumba kĩa mwĩrĩ kĩa ici ciĩga igĩrĩ nĩ kĩĩkaine ta "ngũru nene" tondũ gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ nĩ gĩkoragwo na mĩthemba ĩtano handũ ha ĩna.

Mũtaratara wa mũtaratara wa kũruta wĩra wa kũruta mũtaratara

Mũhiano wa gĩthaka kĩa mũhiano wa mũhiano

Keratinocytes nĩ itangĩgĩa na njerũ, na gĩthima kĩa cytosphere gĩgakorũo kĩrĩ kĩnini. Mĩmera ya maguta, ĩrĩa ĩrĩ thĩinĩ wa keratinocytes icio thĩinĩ wa mĩĩrĩ ya nyama, ĩrekagĩrũo nja ya mĩĩrĩ kũgerera exocytosis nĩguo ĩgĩe na ihinga rĩa maguta rĩgiragia maĩ kũhĩtũka kuuma mwĩrĩ na gũthũkia indo cia ndũire. Mĩmera ĩyo ya gĩthaka ĩgatherera ĩgĩtuĩka ya gĩtheka na ĩgĩthondekwo ĩhaanaine na igũrũ rĩa gĩthaka. Kwa ngerekano, glycosphingolipids nĩ ikoragwo irĩ ceramides na phospholipids ikoragwo irĩ acids cia maguta.[1]

gĩthaka kĩa mũrongo (stratum spinosum)

Rora mbica ya gĩthaka kĩa mũromo wa mwĩrĩ ĩronania mĩthemba mĩingĩ ya tũhengereta twa mũromo

Keratinocytes cionanagia na njĩra ya desmosomes na ciumaga na ciimba cia lamellar, kuuma thĩinĩ wa Golgi, iria ciongererekaga na mabuthu ma polar, glycosphingolipids, sterols, phospholipids na enzymes catabolic. Ciĩga cia Langerhans, ciĩga iria ciĩkaga maũndũ ma ũgitĩri, irĩ gatagatĩ ka gĩcunjĩ gĩkĩ.[1]

Mũrango wa gũcũnga mĩmera (basal/germinal layer)

Rora mbica ya gĩthaka kĩa mũromo wa mũthingi kĩrĩa kĩonanagia tũcũhĩ twa magũrũ

Nĩ ĩkoragwo na keratinocytes iria ciarutagĩra na iria itarĩ cia kuigana, iria cianyitithanagia na mũrimũ wa thĩ na njĩra ya hemismosomes. Melanocytes nĩ irĩ kuo, ikoragwo ikĩhutanĩtio na keratinocytes nyingĩ thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ na ingĩ kũgerera dendrites. Ciĩga cia Merkel cionekaga o na thĩinĩ wa gĩtĩ kĩa baseal na ciigana kĩnene mũno thĩinĩ wa kũndũ kũrĩa kũhũthagĩrũo ta mĩhũmũ ya moko na mĩromo. Nĩ cionanagia atĩ nĩ cionanagia ũiguano wa ũtheri wa kũhutia.[1]

Mũrango wa Malpighian (stratum malpighii)

Ũguo nĩ guo ũmenyithanĩtio ta stratum basal na stratum spinosum.

Rangi wa mwĩrĩ

Mũigana na ũgayũkano wa rangi wa melanin thĩinĩ wa rũathia nĩ guo ũrehaga mogarũrũku ma Rangi wa mwĩrĩ harĩ Mũndũ kana Homo sapiens. Mĩthaiga ya Melanin ĩkoragwo thĩinĩ wa melanosomes nini, iria ciũmbĩtwo thĩinĩ wa melanocytes kuuma harĩa ĩtheragio nginya keratinocytes iria ciathiũrũrũkĩirie. Ũnene, mũigana, na mũtaratara wa melanosome nĩ ngũrani gatagatĩ ka ikundi cia ndũrĩrĩ na nduka, no o na gũtuĩka mũigana wa melanocytes no ũkorũo ũrĩ ngũrani gatagati ka mĩhĩrĩga ya mwĩrĩ, mũigana wao no ũkorũo ũhaanaine mĩhĩrĩgĩ-inĩ ya mwĩrĩ thĩinĩ wa andũ othe.