Gĩthurano kĩa 2007
kĩgongona kĩa ithurano nene kĩatacũkirio Kenya tarĩki 27 december kĩramatatĩwo nĩ electrol commission of kenya(eck) "atanyũkia a gĩthurano kenya" honge ĩrĩa yaikarĩirwo gĩtĩ nĩ kivuitu.
eck yatangathire kĩama kĩa party of nation unity(pnu) ĩrĩa bendera yao ya titikagwo nĩ mwai kĩbakĩ ta ahotani a hĩtahĩtano ya thingira wa iregi. yũkĩte mbere ya kĩama kĩa orange democratic party (odm) na kĩama kĩa orange democratic party of kenya (odm-kenya) iria cia titikĩtwo nĩ Raila Odinga na kalonzo mũsyoka kĩrũmĩrĩro. maumĩrĩra maya monanagia kĩama kĩa pnu nĩ kĩaonganĩrĩirie mĩtĩ mĩingĩ icangũ-inĩ cia gatagatĩ wa bũrũri na rũgũrũ iratho(north eastern) no nyarĩrĩ cia odm nĩ ciarĩ nyandandũku makĩria ikihota gĩcangũ-inĩ kĩa nyanza, ithũĩro ona gĩcũa-inĩ.
mũtongoria wa odm nĩareganire na maũmĩrĩra marĩa maramemerekirio ona gũtwĩka kĩbakĩ nĩacokire akĩhĩtithio thingira-inĩ wa iregi ta Mũtĩrũkia (president) wa kenya.
acũthĩrĩria aingĩ a kĩmabũrũri maraugire ciama ciothe igĩrĩ nĩ irarĩ na wĩicĩri
Matuĩka na ngũĩ iria ciarũmĩrĩire edit
thutha wa ngucanio cia atongoria a ciama ici nene (pnu na odm) ciĩgie ũkinyanĩru na waragania wa kĩgongo kĩũ kĩa gĩthurano wagagu na kĩeha nĩ cia cacire icangũ nyingĩ cia kenya. matũũra ma ibanda ta mathare na kĩbera nĩcio ciarĩ cia mbere gũkinyĩrwo nĩ ngũĩ ici cia kĩũteti harĩa nyũmba nyingi cia wĩikaro ona cia biacara nĩ cia cinagwo. Na o kuo mĩandĩko na njugĩrĩrio cia 'no raila no peace' nĩ ciarĩ kwa wĩĩngĩ. gũkinyĩra 2008 february, kĩhuhũkanio gĩkĩ kĩa ũteti kĩrakoretwo gĩtigĩte andũ makĩria ma 1300 makuĩte na magana ya makiri ma andũ mahagũrĩtwo kuuma mĩciĩ yao. wĩĩki naĩ ũratuthũkĩte na njĩra nene icangũ nyingĩ na mawĩra maingĩ magĩkundera na kuuma arĩmi nginya matereba amu bara nyingĩ nĩ cia hingĩtwo. ona ũgendi nĩ ũrahukire na mĩũmbũko mĩingĩ ya kĩmabũrũri ĩgĩtĩrio.
Iganda cia ũharũkia cia kĩmabũrũri nĩ cia memerekirie ndirũ ici na njĩra nene, kũheana mbica kũrĩ thĩĩ yothe atĩ kenya ĩkirie kũhotoma thakame-inĩ, ona gũtwĩka ti icangũ ciothe irarĩ na ngũĩ.
Matacũkia ma kĩmabũrũri edit
ũrũmwe wa kĩmabũrũri nĩ wa tangathire kĩng'ũkĩ kĩa kĩũteti, kĩũwonjoria na kĩũmũndũ bũrũri-inĩ wa kenya.
ũrĩa warĩ mwandĩki mũkarũ wa ũrũmwe wa mabũrũri kofi annan nĩ akinyire bũrũri na akĩhota kuringithia mĩena yothe ĩrĩ kunanĩra njũng'wa. na tariki 28 february 2008 kĩbakĩ na odinga nĩmekĩrire kĩrore ngirimiti ya kũgayana mahinya ĩgĩtwo "national accord and reconcilliation act 2008", ĩrĩa ya rungũririe gĩturwa kĩa mũthĩgia mũkaru(prime minister) na ĩkĩũmba thirikari ya rũĩgũro(coalition government).
Atandatũ a Occampo (occampo six) edit
igoti ria kĩmabũrũri ya wĩĩki naĩ, nĩyo international criminal court(icc) nĩ ya ĩkire ũthuthuria kia kũcũrania wĩĩgĩrĩrĩki wa ngũĩ iria cia rũmĩrĩire gĩthurano kĩa kenya 2007-2008 harĩa marutire riboti tarĩki 10 march 2010. harĩ wĩĩki naĩ ũrĩa ũrathũrimagwo iria cirahumbũkirio nĩ ũũragani, ũhahami, ũtunyani mĩgũnda na ginya nyũmba.
ũthuthuria ũrĩa wekagwũ nĩ wakiri mũthitangi Luis Moreno Occampo yarutire marĩtwa matandatũ ma ekũĩrwo a ũcogeri wa ngũĩ ĩo. mũninĩ wa mũthĩgi mũkaru kahinda-inĩ kau Uhuru kĩnyatta, ũrĩa warĩ mwandĩki wa ndundu ya thirikari(cabinet secretary) francis mũthaura, ũrĩa warĩ mũtanyũkia wa thigari muhammed hussein ali, ũrĩa warĩ mũthĩgia wa mathomo William Ruto, ũrĩa warĩ mũthĩgia wa iganda henry kosgey, na mũrengi wa kameme joshua arap sang nĩyo magetetwo.
thitango ya uhuru, mũthaũra na ali cia thikĩriirio igoti-inĩ rĩa hague bũrũrũ-inĩ wa Netharandi kuuma 5 september 2011 ginya 21 oct 2011. nacio cia ruto, kosgey na sang ikĩthikĩririo o kwo tarĩki 8 sept 2011.
macira maya nĩ ma teyanĩirio nĩ waagi wa wiira.