Ũhoro

Ũhoro nĩ mũtaũku ũkoragwo na ũhoti wa kũmenyithia andũ ũndũ. Thĩinĩ wa gĩcunjĩ kĩa mũthingi, ũhoro nĩ ũkoragwo ũgĩtaũrwo (na hihi na njĩra ya mũtaratara) nĩ ũndũ wa kĩrĩa kĩhota kũiguĩka, kana ũngĩtaũrĩka. Mũbango o wothe wa ndũire ũrĩa ũtarĩ wa mũtaratara kana mũthaiga o wothe ũrĩa wonekaga thĩinĩ wa mũtararĩko o wothe no tuuge na Kĩhooto: nĩ ũmenyithagia ũhoro wa mũthemba mũna. O na gũtuĩka maumbũri ma ũdigital matũmagĩrĩra maumbũrũkĩri ma mwanya nĩguo makinyanĩire ũhoro, maũndũ mangĩ ta maumbũru ma ũanalogue, mĩgambo, mbica, nyĩmbo kana mĩgambo ĩngĩ, na mĩtaratara ya kũigua nĩ ĩrutanaga ũhoro na njĩra ĩratherera. Ũhoro ti ũmenyo, no nĩ ũmenyo wo, no nĩ kĩriĩ kĩngĩthuyo nĩ ũtaũri.

Nongorio

Ũhoro nĩ ũtaũku ũrĩa ũkoragwo na ũhoti wa kũmenyithia andũ ũndũ. Kũrĩ gĩcunjĩ kĩa mũthingi, ũhoro nĩ ũkoragwo ũgĩtaũrwo (na hihi na njĩra ya mũtaratara) nĩ ũndũ wa kĩrĩa kĩhota kũiguĩka, kana ũgĩtaũra. Mũbango o wothe wa ndũire ũrĩa ũtarĩ wa mũtaratara o wothe ũrĩa ũrĩa ũngĩonekana thĩinĩ wa mũtararĩko o wothe no ũmenyithanio atĩ nĩ ũheanaga ũhoro wa mũthemba mũna. O na gũtuĩka manyugĩ ma irĩgĩ na ũhoro ũngĩ ũhũthĩra maũndũ marĩa maronania atĩ nĩ kũrĩ na ũhoro ũratambio, maũrirũ mangĩ na ndihũ ta manyugĩ ma mwei, mĩgambo, mbica, marebeta, nyĩmbo kana mĩgambo ĩngĩ, na mĩtaratara ya gũtambia ũhoro ĩkoragwo ĩgĩtwarana na njĩra ya theremo. Ũhoro ti ũmenyo, no nĩ kĩroro kĩrĩa kĩngĩururĩka na njĩra ya ũtaũri.

Ngata ya mũharatĩ wa ũhoro nĩ wa bata na ũgiritanĩrate na maũndũ matiganĩte ta kũgĩka, kwaranĩria, kũramata, gũkinyia ndũmĩrĩri, kũruta, kĩũga, ũmenyo, ũmenyi, meciria, mĩtugo, ũmenyeru, ũiguano, ũiguithania, ũrũgamĩrĩri, wendekithia na ũingĩ.

Ũhoro nĩ ũrutaga wĩra na njĩra ya matĩna: Ũhoro ũrĩa ũrĩ kuo kĩhingo-inĩ kĩmwe nĩ ũrutagwo na ũgĩtaũrũo na njĩra ya gũtaũra na kũruta wĩra kĩhingo kĩrĩa kĩrũmĩrĩire. Kwa ngerekano, rĩandĩko-inĩ, o gatema karĩa kahũthagĩragwo nĩ na ũhoro ũkonie kiugo kĩrĩa ĩnyĩtagĩraga itemi ho, na kiugo gĩkĩ kĩrĩ na ũhoro ũkonie mũhari ũrĩa kiugo gĩkĩ kĩnyitagĩraga itemi, na mũkũikũ ũyũ ũkatherema ginya marũa ma mũthia.

Maũhoro na ndũire

Bũrũri wa Kenya

Maũhoro bũrũri-inĩ wa Kenya makinyagĩraga mũingĩ na njĩra nyingĩ.

Imwe nĩ ta: Iganda cia ũharũkia, Kĩabokia (dubbing) kĩa thinema